Stanisław Sieńkowski urodzony w 1898 roku w Sankt Petersburg w Rosji.

 

 

Sankt Petersburg, Rosja - 1903 rok. Rodzina Sieńkowskich. Od lewej: Zofia, Stanisław, Teofila, Maria i Jan Sieńkowscy.

 

 

Stanisław Sieńkowski urodził się w stolicy Rosji - Sankt Petersburg, w 1898 roku jako drugie spośród czworga dzieci Jana Sieńkowskiego i Teofili z domu Rymkiewicz.

 

Dziesięcioletni Stanisław Sieńkowski. Sankt Petersburg, Rosja - rok 1908.

 

Stanisław kończy szkołę podstawową a później męski oddział elitarnego gimnazjum, prowadzonego przez siostry zakonne Urszulanki, przy kościele parafialnym Sw. Katarzyny w Sankt Petersburg. W 1915 roku Stanisław rozpoczyna studia na Petersburskim Instytucie Leśnym na Wydziale Mierniczym, które kontynuuje tu ponad dwa lata.

Pod koniec 1917 roku - po Rewolucji Październikowej - rodzina Sieńkowskich opuściła Sankt Petersburg i wyjechała do wsi Skrobotuny /szukaj pomiędzy jeziorami Szo i Suponiec - bardzo dokladna mapa rejonu wsi Skrobotuny w powiecie dziśnieńskim/ w gminie Prozoroki, w powiecie dziśnieńskim - okręgu wileńskiego, gdzie Jan Sienkowski, jeszcze przed wybuchem I Wojny Światowej i Rewolucji Październikowej, kupił niewielką posiadłość ziemską.

- patrz pomiędzy jeziorami Szo i Suponiec /bardzo dokladna mapa rejonu wsi Skrobotuny w powiecie dziśnieńskim/

Stanisław kontynuuje ostatni rok studiów - po przyjeździe na Wileńszczyznę - na Wydziale Miernictwa Uniwersytu Wileńskiego. Po ukończeniu studiów otrzymuje stopień mierniczego I klasy, po egzaminie końcowym. W trakcie studiów Stanisław kończy też obowiązkowy kurs na oficera rezerwy, który daje mu stopień podporucznika rezerwy w armii II Rzeczypospolitej.

W końcu grudnia 1918 roku - prosto z Uniwersytu Wileńskiego - Stanisław, jako porucznik rezerwy, zostaje powołany do Wojska Polskiego, żeby bronić Wilna przed sowiecką armią. Armia bolszewicka uderza na Wilno, na poczatku stycznia 1919 roku i zajmuje Wilno. Dopiero pod koniec kwietnia, tegoż roku, polskie wojsko - pod dowództwem Józefa Piłsudskiego - wypiera wojska sowieckie z Wilna i jego okolic.

Okolice Wilna - rok 1919. Ceremonia podarowania sarny, marszałkowi Józefowi Piłsudskiemu. Czwarty od prawej - marszałek Józef Piłsudski, drugi od prawej - obok marszałka Józefa Piłsudskiego - podporucznik Stanisław Sieńkowski.

 

W połowie kwietnia 1921 roku Stanisław zostaje zwolniony z obowiązku służenia w czynnej armi, po zakończeniu wojny polsko-sowieckiej, podpisaniem traktatu ryskiego, w marcu 1921 roku.

Rewel - 22 kwietnia 1921 roku. Zdjęcie dwudziestotrzyletniego Stanisława Sieńkowskiego - swieżo zwolnionego do rezerwy, ze służby w armi polskiej.

 

W listopadzie 1920 roku starsza siostra - Zofia - wyjechała ze Skrobotun w gminie Prozoroki, do Łomży, po wyjściu za mąż, za Czesława Szczęsnego, który jest zawodowym porucznikiem w 33 Pułku Piechoty, w Łomży. Stanisław podąża za siostrą do Łomży w 1923 roku - po ukończeniu studiów - uznawszy, że będzie miał może większe szanse życiowe w tej części Polski.

Wkrótce po przyjeździe do Łomży, Stanisław dostaje pracę w łomżyńskim magistracie. Jedną z pierwszych prac w jego karierze zawodowej - geodety - jest sporządzenie planów fortyfikacji okalających Łomżę - wybudowanych w latach 1898 - 1908, przez imperium rosyjskie, do ochrony jego granic i przeprawy przez rzekę Narew.

W 1925 roku Stanisław Sieńkowski poślubia urodzoną w Łomży - 17 maja 1901 roku - Stefanię Białobrzeską - córkę Józefa Białobrzeskiego i Józefy z domu Wojciechowskiej. W latach 1926 - 1939 Sieńkowscy mieli ze sobą sześcioro dzieci - pięć córek i jednego syna. Pierwsze dziecko - córka Krystyna, rodzi się w Łomży, w 1926 roku. Druga córkę - Danuta, rodzi się w Łomży, w 1928 roku. Trzecie dziecko - syn Eugeniusz, rodzi się w Zambrowie , w 1931 roku. Czwarte dziecko - córka Teresa, rodzi się w Miastkowie k/Łomży, w 1934 roku. Piąte dziecko - córka Barbara-Radomiła, rodzi się w 1937 roku i umiera 07 października 1937 roku. Szóste dziecko - córka, ktorej ponownie dano na imię Barbara-Radomiła rodzi się w mieście Głębokie - siedzibie powiatu Dziśnieńskiego - na Litwie, w 1939 roku.

04 lutego 1937 roku Stanisław Sieńkowski otrzymuje depeszę zawiadamiającą o śmierci brata Konstantego. Przejęty ogromnym bólem po stracie brata, Stanisław tego samego dnia pisze wzruszający list, do domu rodzinnego, gdzie zmarł jego brat.

1 część listu.

2 część listu.

3 część listu.

4 część listu .

Stanisław Sieńkowski

 

Latem 1938 roku Stanisław wyjeżdża wraz z rodziną z powrotem na wileńszczyznę - skąd kiedyś przyjechał - i zaczyna pracę w urzędzie powiatu Dziśnieńskiego, w mieście Głębokie, obwodu wileńskiego jako pracownik do spraw urządzeń rolnych. Pracuje w starostwie aż do dnia 1 listopada 1940 roku, kiedy to zostaje aresztowany przez władze sowieckie.

Po agresji sowieckiej na PolskęArmia Czerwona zajęła 18 września 1939 Głębokie i Berezwecz. Budynek byłego klasztoru - przylegający do Kościóła ŚŚ. App. Piotra i Pawła - przekształcony został przez NKWD na więzienie śledcze. Tu na poklasztornym dziedzińcu rozstrzeliwano skazanych na śmierć - przez doraźne sądy - a w czerwcu 1941 r., po wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej NKWD dokonało masakry kilkuset więźniów politycznych, przetrzymywanych w Berezweczu w obrębie kompleksu poklasztornego.

Relacja wydarzeń poprzedzajacych aresztowanie Stanisława Sieńkowskiego, przedstawionych, przez córkę - Teresę Grażynę Nosarzewską z domu Sieńkowską - widzianych oczami siedmioletniego dziecka.

Kościół ŚŚ. App. Piotra i Pawła w Berezweczu z przylegającym, po lewej stronie, poklasztornymi budynkami zakonu bazylianów - skasowanego w 1839 roku. W okresie II Rzeczypospolitej kościół był użytkowany jako kościół katolicki a poklasztorne budynki - jako kwatera Korpusu Ochrony Pogranicza II Rzeczypospolitej. Tu, w sąsiadujących z kościołem, poklasztornych budynkach /po lewej stronie kościoła/, rozstrzelano Stanisława Sieńkowskiego i kilkaset innych więźniów.

 

Stanisławowi Sieńkowskiemu postawiono zarzut utworzenia - razem z innymi oskarżonymi - podziemnej organizacji, która postawiła sobie za cel obalenie władzy radzieckiej, przez akcję zbrojną. Wyrokiem Trybunału Wojskowego ZSSR z dnia 20 marca 1941 roku, Stanisław Sieńkowski zostaje uznany winnym postawionych mu zarzutów i zostaje skazany na najwyższy wymiar kary - rostrzelanie.

 

Zasadność wyroku potwierdza Kolegium Wojskowe Sądu najwyższego ZSSR na posiedzeniu z dnia 25 kwietnia 1941 roku. Stanisław Sieńkowski zostaje rozstrzelany 21 maja 1941 roku, na dziedzińcu poklasztornego więzienia.

Po inwazji III Rzeszy na ZSRR NKWD podjęło likwidację więzienia (patrz Masakry więzienne NKWD 1941 ). Kilkaset osób zlikwidowano wcześniej w byłym klasztorze, a pozostałych kilka tysięcy więźniów poprowadzono w kolumnie marszowej (dwanaście osób w szeregu, przy długości kolumny około 1,5 km) w kierunku Połock - Witebsk . Po opuszczeniu Berezwecza przez Armię Czerwoną mieszkańcy miejscowości dotarli na teren poklasztornego więzienia. Za kompleksem budynków, w niezasypanych dołach, leżały okaleczone ciała. Z wewnątrz poklasztornego więzienia - po rozbiciu świeżego muru - wysypały się ciała tych, których zamurowano żywcem.

Powtórnie słuszność wyroku śmierci i jego wykonania zostaje potwierdzona współcześnie, przez władze Republiki Białoruskiej w 1998 roku.

Po orzeczeniu wyroku, na Stanisławie Sieńkowskim, NKWD zatrzymało jego żonę Stefanię i pięcioro dzieci - w wieku od dwóch do trzynastu lat. Powiedziano im, że zostają zabrani do ich ojca i męża - Stanisława. Wsadzono ich do wagonu kolejowego i wywieziono na Syberię do miasta Barnauł w Kraju Ałtajskim, gdzie spędzili pięć lat zanim pozwolono im wrócić z powrotem do Polski, w 1946 roku. Dopiero po ponad 50 -ciu latach dowiedzieli się, że ich ojciec i mąż został zamordowany w poklasztornym NKWD-owskim miejscu kaźni w Berezwecz, na przedmieściu miasta Głębokie, gdzie mieszkali.

Ponieważ kościół ŚŚ. App. Piotra i Pawła - przez wielu gości odwiedzających miasto Głębokie i jego mieszkańców, rozpoznawany był jako miejsce martyrologii - decyzją władz ZSRR został zburzony w 1970 roku, żeby zakończyć jego sakralną rolę. Kiedy w 1966 roku, Maria Szanter - siostra Stanisława - razem z córką Zofią Szczesną, odwiedzają Głębokie - zabytkowy, barokowy kościół, pobudowany w 1760 - tych latach, jeszcze stał.

Budynek poklasztorny Bazylianów przetrwał i użytkowany jest nadal współcześnie, jako więzienie. Rozmyślne użytkowanie budynków poklasztornych - w charakterze więzienia - skuteczne zabezpiecza cały kompleks pokościelny przed tymi, którzy pamiętając o tym miejscu martyrologii, chcieliby przyjść tutaj, żeby złożyć hołd zamordowanym członkom swoich rodzin i pomordowanym mieszkańcom tego miasta i regionu.

   
 

Copyright ©2016 Waldemar Obrycki MyRodzina.org , Site Design- Waldemar Obrycki All Rights Reserved